వర్ణన రత్నాకరము - సపత్నీ భావము - రాధికా సాంత్వనము - ముద్దుపళని
ఆ.
సొమ్ము లియ్యవచ్చు సొమ్మందమీవచ్చు, నియ్యరాని ప్రాణ మి య్యవచ్చుఁ
దనదు విభుని వేఱె తరుణి చేతికి నిచ్చి, తాళవశమె యెట్టి దాని కైన.
సీ.
నాతి యింతకు మున్నె నాసామి యధరామృ, తమ్మును దాఁ జూఱ లాడ కున్నె
యతివ యింతకు మున్నె హరి నిప్పు టురముపై, ... కసి దీఱఁ గ్రుమ్మ కున్నె
రమణి యింతకు మున్నె రమణ కౌఁగిటఁ జేరి పారావత ధ్వనుల్ వలుక కున్నె
చాన యింతకు మున్నెశౌరి పైకొన నెడ, తియ్యక యెదు రొత్తు లియ్య కున్నె
గీ.
మున్నె యిది చాల సిగ్గుచే నున్నఁ గాని, విభుఁడు నగఁ జేసి చనవిడ వ్రీడరోసి
చేరఁగా దీసి యందంద చేయి వేసి, కొమ్మ నటమున్నె తా దిద్దుకొనక యున్నె.
శా.
ఏ మేమీ వెఱపింత లేకను నిళా హేలావ తిట్లాడె నే
యా మాట ల్విని మంచి దంచనియెనే యా ధూర్త గోపాలుఁడున్
రామా యట్లనెకాని మంచిదని మేలాయెన్ మ ఱేమాయె నా
భామా రత్నము తాను గూడి సుఖమై వర్థిల్లినం జాలదే.
సీ.
మఱచెనో నా చేత మణితంబు లన్నియుఁ, బలుకనేర్చిన నాఁటి పంజరింపు
తెలియదా నా చేతి దేశ్యంపు గుజరాతి, విత మెఱింగిన నాఁటి వేఁడుకోళ్ళు
యెగచెనో నా చేతి నిలయంత్రగాత్రంబు, లభ్యసించిన నాఁటి యణఁకు వెల్ల
వెడలెనో నా చేతి వెడవిల్తు శాస్త్రంబు, లెఱుఁగ బూనిన నాఁటి తిరుగు మఱుఁగు
గీ.
గణన సేయఁడొ మరుసాము కవనములకుఁ, దాను నాచేత బడిన బెత్తంపుఁ బెట్లు
పరులు గని జేరి నవ్వ దబ్బర మురారి, లాలనకె పొంగి యిప్పు డిలా లతాంగి.
గీ.
నిన్న కుప్పయు నేఁ డాళ్లు నెలఁత తాను, గోరి నా మీదఁ జేసెనా కాఱు బారు
ముక్కు పచ్చలు మానక మునుపె బిరుదు, దెచ్చుట కెదిర్చి కాట్లాడ వచ్చి నటుల.
గీ.
వెనుకటికిఁ గొప్పు ముందఱ బిగుతు టురము ...ఁ, జేయు నావాఁడు నాచెంత చేయు వింత
తాను పెంచిన పొట్టేలు తనదు చెంత ,చన్నఁ బడు సామ్య మాయనో చిన్ని చిలుక.
గీ.
తనదు మట్టెంత తానెంత తానె యింత, చెయఁ జూచిన నే నెంత సేయరాదు
వ్రేలు వాచిన ఱోలంత విరవి యైన, ఱోలు వాచిన నది యెంత మేలుఁ గనునొ.
గీ.
వారిజాక్షుని నా పగ వారివెంట, ననుప గోరంత యైనను మనసు లేదు
నందుఁ డనుపగఁ గని మనమందు కట్టు, లొంటి తడసేయ రాదని యంటిఁ గాని.
ఆ.వె.
కుట్టఁ దేలు కుట్టకున్న కుమ్మరబూచి, తోసి రా జటంచుఁ ద్రోచెఁ జెలియ
దాని వ్రేలు దీసి దాని కన్ను పొడిచి, నటుల తనియకున్ననగునె చిలుక.
ఆ.వె.
తగరు కొండమీఁద దాఁకఁ గోరిన దారి, నెదిరిదన్నుఁ దెలియ కింతి పలికె
నెంత మీను వచ్చి యెంత మీనును మ్రింగెఁ, గాని త్రుళ్ళినెద్దె గంతమోచు,
సీ.
ఆశు కవిత్వంబు లల్లి తేనే సరా, చిత్ర ప్రబంధముల్ సేయవలదె
గోటి చేతను వీణె మీటి తేనే సరా, గొంచక రాల్ గరఁగించ వలదె
పదచాళి రాగముల్ పాడి తేనే సరా, హితవొప్ప వర్ణంబు లెత్త వలదె
అల నాట్య భేదమ్ము లాడి తేనే సరా, నవరసంబుల నంటి నడువ వలదె
గీ.
వింత వింతగఁ గలసిన యంత సరియె, యెమ్మెకాని మనో భావ మెఱుఁగ వలదె
యేమి నేరనినిన్నంటె యెంత మేటి, నన్ను విడనాడనా కోరె చిన్నిచిలుక.
గీ.
కాని వదరకు మిఁక మీఁద దాని మోము, గనఁగ వల్దని శౌరిని కట్టి పెట్టి
బింకములు కూల నఱకాలఁ బెట్టి నేల, రాచ కున్నను నా పేరు రాధ గాదు.
ద్రాక్షాపాకం అంటే ఇలానే ఉంటుందనుకుంటాను. ఎన్ని మృదుమధురమైన పద్యాలో ! వాహ్వా జన్మ ధన్యమైంది!
0 comments:
Post a Comment