కరుణశ్రీ గారి మందార మకరందాలు - చుక్కగుర్తు పద్యాలు

 -కరుణశ్రీ గారి చుక్కగుర్తు పద్యాలు విశ్వప్రేమ సీ. ఏ ప్రేమ మహిమచే నీ ధారుణీచక్ర  మిరుసు లేకుండనే తిరుగుచుండు ఏ ప్రేమమహిమచే నెల్ల నక్షత్రాలు నేల రాలక మింట నిలిచియుండు ఏ ప్రేమమహిమచే పృథివిపై బడకుండ  కడలిరాయుడు కాళ్ళు ముడుచుకొనును ఏ ప్రేమమహిమచే నీ రేడు భువనాల  గాలిదేవుడు సురటీలు విసరు గీ. ఆ మహాప్రేమ - శాశ్వతమైన ప్రేమ - అద్భుత మఖండ మవ్యక్తమైన ప్రేమ - నిండియున్నది బ్రహ్మాండభాండమెల్ల ప్రేయసీ ! సృష్టియంతయు ప్రేమ మయము ! ! తపోభంగముఉ.అందము చిందిపోవ చెవియందలి చెందొవ జారుచుండ "పూలందుకొనుం " డటంచు సుమనోంజలి ముందుకు చాచి శైలరాణ్ణందన వంగె - చెంగున ననంగుని చాపము వంగె - వంగె బాలేందుధరుండు కాన్కలు గ్రహింపగ ఉన్నమితోర్ధ్వకాయుడై. పుష్పవిలాపము.ఉ.నేనొక పూలమొక్కకడ నిల్చి చివాలున కొమ్మవంచి గోరానెడు నంతలోన విరులన్నియు జాలిగ నోళ్ళువిప్పి "మాప్రాణము తీతువా" యనుచు బావురుమన్నవి - క్రుంగిపోతి - నామానసమం దెదో తళుకుమన్నది పుష్పవిలాప కావ్యమై.ఉ.ఆయువు గల్గు నాల్గు గడియల్ కనిపెంచిన తీవతల్లి జాతీయత దిద్ది తీర్తుము - తదీయ కరమ్ములలోన స్వేచ్ఛమైనూయల లూగుచున్ మురియుచుందుము - ఆయువు దీరినంతనేహాయిగ కన్ను మూసెదము - ఆయమ చల్లని కాలివ్రేళ్ళపై.ఉ.గాలిని గౌరవింతుము సుగంధము పూసి; సమాశ్రయించు భృంగాలకు విందు సేసెదము కమ్మని తేనెలు; మిమ్ముబోంట్ల నేత్రాలకు హాయి గూర్తుము; స్వతంత్రుల మమ్ముల స్వార్థబుద్ధితోతాళుము త్రుంపబోవకుము ! తల్లికి బిడ్డకు వేఱు సేతువే !ఉ.ఊలుదారాలతో గొంతు కురి బిగించిగుండెలోనుండి సూదులు గ్రుచ్చి కూర్చిముడుచుకొందురు ముచ్చటముడుల మమ్ముఅకట ! దయలేనివారు మీ యాడువారు. కుంతీ కుమారిచ.అది రమణీయ పుష్పవన - మా వనమం దొక మేడ - మేడపైనది యొక మాఱుమూలగది - ఆ గదితల్పులు తీసి మెల్లగాపదునయిదేండ్ల యీడుగల బాలిక - పోలిక రాచపిల్ల - జంకొదవెడి కాళ్ళతోడ దిగుచున్నది క్రిందికి మెట్లమీదుగన్ !ఉ.కన్ని యలాగె వాలకము కన్పడుచున్నది - కాదు కాదు - ఆచిన్ని గులాబి లేత అరచేతులలో - పసిబిడ్డ డున్నయట్లున్నది - ఏమి కావలయునోగద ఆమెకు - అచ్చుగ్రుద్దినట్లున్నవి - రూపురేక - లెవరో యనరా దత డామెబిడ్డయే ! మ." ముని మంత్రమ్ము నొసంగనేల ? ఇడెబో మున్ముందు మార్తాండు రమ్మని నే కోరగనేల ! కోరితినిబో ఆతండు రానేల ? వచ్చెనుబో కన్నియనంచు నెంచక ననున్ జేపట్టగానేల ? పట్టెనుబో పట్టి నోసంగనేల ? అడుగంటెన్ కుంతి సౌభాగ్యముల్ ".గీ."ఈ విషాదాశ్రువులతోడ నింక నెంతకాల మీ మేను మోతు ? గంగాభవానికలుషహారిణి - ఈ తల్లి కడుపులోనకలిసిపోయెద నా కన్న కడుపుతోడ."ఉ.నన్నతి పేర్మిమై గనెడి నా తలిదండ్రుల ప్రేమ యర్థమౌచున్నది; నేడు బిడ్డ నిట నొంటరిగా విడిపోవ కాళ్ళు రాకున్నవి: యేమి సేతు; కనియున్ గనలేని యభాగ్యురాల నేనన్ని విధాల - కన్న కడుపన్నది కాంతల కింత తీపియే ! ఉ.పెట్టియలోన నొత్తిగిలబెట్టి నినున్ నడిగంగలోనికిన్నెట్టుచునుంటి తండ్రి ! యిక నీకును నాకు ఋణంబుదీరె, మీదెట్టుల నున్నదో మన యదృష్టము ! ఘోరము చేసినాను నాపుట్టుక మాసిపోను ! నినుబోలిన రత్నము నాకు దక్కునే ! ఊర్మిళా కుమారిచ.రమణుడు చెంతనుండిన నరణ్యములే యపరంజి మేడలౌరమణుడు లేక మేడలె యరణ్యములౌ - ఇకనేమి జానకీరమణికి రాణివాసమె అరణ్యనివాసము - నీవు నీ మనోరమణుని బాసి ఘోరపుటరణ్యములో బడిపోతి విచ్చటన్. ఉ.అత్తరి "పోయి వత్తును ప్రియా ! యిక నే" నను భర్తకెట్టి ప్రత్యుత్తర మీయలేక యెటులో తలయెత్తి యెలుంగురాని డగ్గుత్తికతోడ నీలి కనుగొల్కుల బాష్పకణమ్ము లాపుచున్ "చిత్త" మటన్న నిన్ను గన చిత్తము నీరగునమ్మ ఊర్మిళా !ఉ.పైటచెఱంగుతో పుడమిపై బడకుండగ నద్దుకొమ్ము నీకాటుక కన్నుదామరల కాలువలై ప్రవహించు వేడి కన్నీటి కణాలు - క్రిందపడనీయకు ! ముత్తమసాధ్వి వైన నీబోటి వధూటి బాష్పములు భూమి భరింపగలేదు సోదరీ !శా.చెల్లెం డ్రిర్వురు ప్రాణ వల్లభుల సంసేవించుచున్నారు; తానుల్లాసమ్మునమ సీత వల్లభునితో నుండెన్ వనిన్ ! నీ వెటుల్తల్లీ ! భర్తృ వియోగ దుఃఖమున నుల్లం బల్ల కల్లోలమైయల్లాడన్ కడత్రోతువమ్మ : పదునా ల్గబ్దమ్ము లేకాకృతిన్. ఉ.కమ్మని జవ్వన మ్మడవిగాచిన వెన్నెలజేసి, భర్తృవాక్యమ్ముల కడ్డుచెప్పక మహత్తరమౌ పతిభక్తిలోన సీతమ్మను మించిపోయితివి - తావక దివ్య యశోలతా వితానమ్ములు ప్రాకిపోయె భువనమ్ముల; పుణ్యవతీవతంసమా ! అనసూయాదేవిగర్భములేదు - కష్టపడి కన్నది లే - దిక బారసాల సందర్భము లే - దహో ! పురిటిస్నానముల్ నడికట్లులేవు - ఏస్వర్భువనాలనుండి దిగివచ్చిరి నీ ప్రణయాంక పీఠి కీయర్భకు ? లంతులేని జననాంతర పుణ్యతపఃఫలమ్ములై.  మహాకవి పోతనఉ. గంటమొ చేతిలోది ములుగఱ్ఱయొ ? నిల్కడ యింటిలోననోపంటపొలానొ ? చేయునది పద్యమొ సేద్యమొ ? మంచమందు గూర్చుంటివొ మంచెయందొ ? కవివో గడిదేరిన కర్షకుండవో ?రెంటికి చాలియుంటివి సరే ! కలమా హలమా ప్రియం బగున్ ?ఉ.కాయలు గాచిపోయినవిగా యరచేతులు ! వ్రాతగంటపున్రాయిడిచేతనా ? మొరటు నాగలిమేడి ధరించి సేద్యమున్జేయుటచేతనా ? కవికృషీవల ! నీ వ్యవసాయదీక్ష " కాహా " యని యంతలేసి కనులార్పక చూచిరిలే దివౌకసుల్ !ఉ."నమ్ముము తల్లి నాదు వచనమ్ము ; ధనమ్మునకై బజారులోఅమ్మనుజేశ్వరాధముల కమ్మను ని " న్నని బుజ్జగించి నీగుమ్మములోన నేడ్చు పలుకుం జెలి కాటుకకంటి వేడి బాష్పమ్ములు చేతితో తుడిచివైచెడి భాగ్యము నీకె యబ్బెరా ! !ఉ.కమ్మని తేటతెల్గు నుడికారము లేరిచి కూర్చి చాకచక్యమ్ముగ కైత లల్లు మొనగాండ్రు కవీశ్వరు లెంతమంది లోకమ్మున లేరు - నీవలె నొకండును భక్తి రసామృత ప్రవాహమ్ముల కేతమెత్తిన మహాకవి యేడి తెలుంగు గడ్డపై ?సీ.భీష్ముని పైకి కుప్పించి లంఘించు గోపాలకృష్ణుని కుండలాల కాంతికరిరాజు మొఱపెట్ట పరువెత్తు కఱివేల్పుముడివీడి మూపుపై బడిన జుట్టుసమరమ్ము గావించు సత్య కన్నులనుండివెడలు ప్రేమక్రోధ వీక్షణములుకొసరి చల్దులు మెక్కు గొల్ల పిల్లల వ్రేళ్ళసందు మాగాయి పచ్చడి పసందుగీ.ఎటుల కనుగొంటివయ్య ! నీ కెవరు చెప్పిరయ్య ! ఏరాత్రి కలగంటివయ్య ! రంగుకుంచెతో దిద్దితీర్చి చిత్రించినావు !సహజపాండితి కిది నిదర్శనమటయ్య ! ! ఉ.ముద్దులుగార భాగవతమున్ రచియించుచు, పంచదారలోనద్దితివేమొ గంటము మహాకవిశేఖర ! మధ్య మధ్య అట్లద్దక - వట్టిగంటమున నట్టిటు గీచిన తాటియాకులోపద్దెములందు - ఈ మధుర భావము లెచ్చటనుండి వచ్చురా ?ఉ.ఖ్యాతి గడించుకొన్న కవు లందరు లేరె ! అదేమి చిత్రమోపోతన యన్నచో కరిగిపోవు నెడంద, జోహారు సేతకైచేతులు లేచు ; ఈ జనవశీకరణాద్భుతశక్తి చూడగానాతని పేరులో గలదొ ; ఆయన గంటములోన నున్నదో ! ఆంధ్ర విద్యార్థిసీ.ఒకమాటు కనుమోడ్చుచుందు బమ్మెరవారిమందార మకరంద మధురవృష్టిఒకమాటు మూర్కొనుచుందు తిమ్మనగారిపారిజాత వినూత్న పరిమళమ్ముఒకమాటు చవిచూచుచుందు పెద్దనగారిద్రాక్షాగుళుచ్ఛ సుధా సుధారఒకమాటు విహరించుచుందు పింగళివారివరకళాపూర్ణ సౌవర్ణ శిఖరిగీ.ఒకట కవితా కుమారితో నూగుచుందుగగన గంగా తరంగ శృంగారడోల ;ఆంధ్ర సాహిత్య నందనోద్యానసీమనర్థి విహరించు " ఆంధ్ర విద్యార్థి " నేను.సీ.కాళిదాస కవీంద్ర కావ్యకళావీథిపరుగులెత్తెడి రాచబాట నాకుభట్టబాణుని ముద్దుపట్టి కాదంబరికథలు చెప్పెడి చెల్మికత్తె నాకుభవభూతి స్నేహార్ద్ర భావవైభవ గీతికరుణారసాభిషేకమ్ము నాకువాల్మీకి కవిచక్రవర్తి భావస్ఫూర్తిఆటలాడెడి పూలతోట నాకుగీ.భారతీదేవి మృదులాంక భద్రపీఠిముద్దులొలికెడి రతనాల గద్దె నాకు ;తెనుగుతోటల సంస్కృత వనలతాళినంటుత్రొక్కెడు " ఆంధ్ర విద్యార్థి " నేను. తెనుగు తల్లిసీ.గంటాన కవితను కదను త్రొక్కించిన"నన్నయభట్టు" లీనాడు లేరుకలహాన కంచుఢక్కల నుగ్గు నుగ్గు గావించు "శ్రీనాథు" లీవేళ లేరుఅంకాన వాణి నోదార్చి జోలలు వాడు"పోతనామాత్యు" లీప్రొద్దు లేరుపంతాన ప్రభువుతో పల్లకీ నెత్తించు కొను "పెద్దనార్యు" లీ దినము లేరుగీ."వాణి నా రాణి" యంచు సవాలుకొట్టిమాట నెగ్గించు "వీరు" లీపూట లేరు !తిరిగి యొకమాటు వెనుకకు తిరిగిచూచిదిద్దుకోవమ్మ ! బిడ్డల, తెనుగు తల్లి !సీ.కవులకు బంగారు కడియాలు తొడిగిన రాయలగన్న వరాల కడుపుసీసాలతో కవితాసార మిచ్చు శ్రీనాథుని గన్న రత్నాల కడుపుభద్రాద్రిలో రామభద్రు స్థాపించు గోపన్నను గన్న పుణ్యంపు కడుపుజగ మగంటిమి నల్దెసల్ వెలార్చిన పాపరాయని గన్న వజ్రాల కడుపుగీ.పిసినిగొట్టు రాజులకును - పిలకబట్టుకుకవులకును - పిచ్చిపిచ్చి భక్తులకు -పిఱికిపందలకు - తావు గాకుండ ముందు ముందు దిద్దుకోవమ్మ ! బిడ్డల, తెనుగుతల్లి ! కల్యాణగీతిశ్రీకరమ్ములు మీకు నాట్యైకలోలశివజటాజూట గాంగేయ శీకరములు;రంజితమ్ములు మీకు శర్వామి చరణకంజ మంజుల మంజీర శింజితములు ! ! కవితా కుమారిజడయల్లి జడకుచ్చు లిడ "రాయప్రోలు" "తల్లావజ్ఝల" కిరీట లక్ష్మినింప"పింగళి" "కాటూరి" ముంగురుల్ సవరింపదేవులపల్లి శ్రీ తిలక ముంప"విశ్వనాథ" వినూత్న వీథుల కిన్నెర మీట"తుమ్మల" రాష్ట్రగాన మ్మొనర్ప"వేదుల" "నాయని" వింజామరలు వేయ"బసవరాజు" "కొడాలి" పదములొత్తగీ."అడవి" "నండూరి" భరతనాట్యములు సలుప"జాషువా" "ఏటుకూరి" హెచ్చరిక లిడగనవ్యసాహిత్య సింహాసనమున నీకుఆంధ్ర కవితాకుమారి "దీర్ఘాయురస్తు ! "    కరుణశ్రీ జంధ్యాల పాపయ్యశాస్త్రి గారి ఉదయశ్రీ మొదటి భాగమునుండి ఏర్చి కూర్చిన మందార మకరందాలు.