శశాంక విజయము
అత్రి ముని గావించిన విద్యా ప్రశంస
చ.
చదువునఁ బ్రజ్ఞ, దాన సరసజ్ఞత, యందునఁ గార్యఖడ్గ కో
విదతయు, దానఁజేసి ప్రతివీర నృపాల జయంబు, వానిచే
పదనుగ మీఱు సంపదలు, నందునఁ ద్యాగము భోగ, మందుచేఁ
బదపడి కీర్తి, దాన ననపాయ పదంబును గల్గు నెంచగన్. 35ఉ.
ఆఱని దివ్వె, యక్షయమహానిధి చూపు నవాంజనంబు, నూ
రూరికి వచ్చి తోడుపడ నోపిన బంధుఁడు, జ్ఞాతి వర్గము
ల్గోరని సొమ్ము, దేవ నర లోక వశీకర ణౌషదం, బసా
ధారణ మైన విద్య, వసుధ న్నుతియింప వశంబె యేరికిన్ ? 36క.
చెఱకునకుఁ బండు, పసిఁడికిఁ
బరిమళమును జిత్తమునకుఁ బ్రాణంబును, దా
నరుదుగఁ గల్గిన రీతిని;
నరపతులకు విద్య గలిగిన న్నలు వెసఁగున్. 37ఈ పద్యాలు చదువుతుంటే భర్తృహరి సుభాషితాలు గుర్తుకొస్తున్నాయి నాకు.
ముఖ్యంగా ఏనుగు లక్ష్మణ కవిగారి పద్యాలు
శ్లో!!
విద్యానామ నరస్య రూపమధికం ప్రచ్ఛన్నగుప్తం ధనం!
విద్యా భోగకరీ యశస్సుఖకరీ విద్యాగురూణాం గురుః!
విద్యా బంధుజనో విదేశగమనే విద్యా పరం లోచనం!
విద్యా రాజసుపూజ్యతే నహి ధనం విద్యావిహీనః పశుః!! భర్తృహరి.నీతి.16.
ఉ.
విద్య నిగూఢగుప్త మగు విత్తము రూపము పూరుషాళికిన్
విద్య యశస్సు భోగకరి విద్య గురుండు విదేశబంధుఁడున్
విద్య విశిష్టదైవతము విద్యకు సాటి ధనంబు లే దిలన్
విద్య నృపాలపూజితము విద్య నెఱుంగనివాఁజు మర్త్యుడే. ఏనుగు లక్ష్మణ కవి
మానవులకు విద్యయే సౌందర్యము;అదియే గుప్త ధనము; చదువే కీర్తిని,సుఖమును,భోగమును కలిగించును; విద్యయే గురువులకు గురువైనది; విదేశములకు పోయినపుడు విద్యయే బంధువు; అదియే మరొక కన్నువంటిది; రాజసభలలో పూజార్హత విద్యకే గాని ధనమునకు గాదు. ఇంతటి శ్రేష్ఠమైన విద్య లేని నరుడు వింతపశువు మాత్రమే.
ఇదే కాకుండా ఇంకా
విద్య యొసగును వినయంబు,
వినయంబునను బడయు పాత్రత,
పాత్రత వలని ధనంబు, దాని వలన
ఐహికాముష్మిక సుఖంబు లందు నరుండు.
0 comments:
Post a Comment