తాళ ప్రమాణమౌ తనుయష్టి కలవాఁడు జలధినుర్వులువోని జడలవాఁడు

ధనుష్ఖండము
పరశురామ గర్వభంగం

తాళ ప్రమాణమౌ తనుయష్టి కలవాఁడు
జలధినుర్వులువోని జడలవాఁడు
అఖిలాంగములను రుద్రాక్షముల్ కలవాఁడు
కాంతిపిండుల యెఱ్ఱకనులవాఁడు
ఫాలభాగంబున బ్రహ్మతేజమువాఁడు
చేతులం దాయుధశ్రీఁ గలాఁడు
కైలాసమునువోలెఁ గదలించరానివాఁ
డఖిలసంహారకాలాగ్నివోలె
గీ.
దుస్సహంబైనవాఁడు విద్యుద్గణోప
మక బయిన ఛాపధృతివాఁడు మహితమైన
తేజమునఁ గన్ను లొలయించి తేరి చూడ
రానివాఁడు వచ్చెఁ బరశురామమూర్తి. 402

పరశురాముడు శివధనుర్భంగాన్ని గుఱించి తెలిసికొన్నవాడై జనకుని ఆస్థానానికి వచ్చాడట. (మూలంలో దశరథాదులు సీతారాములతో అయోధ్యకు తిరిగి వెళ్ళేదారిలో పరశురాముడు తారసపడతాడు.) అప్పుడు వర్ణించిన పరశురాముని రూపం ఇది.
గీ.
అని విజృంభించు భృగురాము నంజలించి
రాముఁడను మీరు భార్గవరాము లగుట
దెలియవచ్చెను దాశరథిని రఘుకుల
రాముఁడను మౌనికులచంద్ర ! ప్రాంజలింతు.414
మధ్యాక్కర.
ఎవ్వఁడు ప్రమథులనేత హేరంబు హ్రీకారి యయ్యె
నెవ్వనికతమున స్వామి దృక్తతి యింతగా విచ్చె
నెవ్వఁడు శివఫాల విధృతిహేతువై యెగసెనో వాఁడు
క్రొవ్వి శివద్రోహపథము కొన్నట్టి కోడీఁడు నేను. 415

అని రాముడు పరశురామునికి సమాధానమిస్తాడు. అప్పుడు పరశురాముడు రామునితో--
సీ.
నీవటోయీ యోయి ! నెట్టికసీల ! నీ
వా ? శైవధనుసును వంచినావు
నీ తాకినంతనా ? నిగుడు రుద్రధనుస్సు
వెదురుబద్దయుఁ బోలె విఱిగిపోయె
నేలాగు విఱిగెనో నీలకంధరు మహా
ధనువు చెప్పుము నేను వినవలతును
బనిపూని విఱిచితివా ! తాఁకినంతనే
విఱిగెనా; మంజూష వెలికిఁ దీసి
గీ.
పూనితివ ? యెక్కు బెట్టితివా ? నితాంత
యైన జ్యావల్లి సంధితమైనదా ? యె
దీ ! కథారీతిఁ జెప్పుము తిగిచినట్టి
యమ్ము నే లక్ష్యమును దాఁకి వమ్ము చేసె.418
వ.
అనిన శ్రీ రామచంద్రుం డిట్లనియె. 419
మధ్యాక్కర.
చేతిలోఁ బూని జ్యాకోటిఁ జెందింపఁ జెట్టంతవిల్లు
చేతిలో నొదుగునా ? లక్ష్యసిద్ధి కజిహ్మగ మెత్తు
టే తీరు? మంజూషనే రహించిన యీ పెద్దవిల్లు
చేత లాగితిని గాబోలు చేతిలో ఛిన్నమై విఱిగె. 420
క.
ఆమాటవించు భార్గవుఁ
డేమీ ! యేమీ ! కపాలభృద్ధనువున నీ
కేమి నిరాదృతి? నీవా
స్వామి ధనుసు చూచునంతకు పాటికి లేదా? 421

సీ.
చూడనే లేదు మంజూషలోపలి విల్లు
పాణిపద్మంబులఁ బట్టలేదు
సంధింపనేలేదు శరము లక్ష్యమెలేదు
తీసి కర్ణముదాఁకఁ దివియలేదు
విల్లేమొ ముక్కలై విఱిగిన దేమి లో
కాద్భుత కర్మము నాచరించి
తిది యచింత్యమ్ము సుమ్మీ ! బాలకాకుత్థ్స!
నీ వీర్యము జగత్రయీవిభేది
గీ.
యందుకనియే జగమ్మున నాడినట్టి
యాతఁ డాడక యాడెడు నద్భుతమగు
త్వన్మహాబలశాలిత తగును తగును
రాఘవా! నేత్రగోళ తర్పణమ వీవు. 422
శా.
ప్రాఁజీరంబలె విచ్చిపోయెను ధనూరాజంబు మంజూషలో
గోఁజాడం బనిలేదు వేఱ ధనువున్ ఘోరంబు నేఁ దెచ్చితిన్
నేఁ జెల్లా యిది యెక్కు వెట్టి శరమున్ నింపన్ వలెన్ నించినన్
నేఁ జూతున్ భవదీయ శౌర్యవిభవానేక క్రియావైఖరుల్. 423
క.
అప్పుడు వీర్యశాఘ్యున
కొప్పుగ నే ద్వంద్వయుద్ధ మొసఁగెద నీకున్
దెప్పరము ధనువు గుణమును
గొప్పున సంధించి యమ్ముఁ గూర్చి విడువుమీ. 424